SAMODZIELNOSĆ W SPOŻYWANIU POSIŁKÓW

Nóż, łyżka i widelec są niezbędnymi przyborami w czasie jedzenia. Upłynęło wiele lat, zanim przybrały one obecny wygląd i stały się środkiem ułatwiającym spożywanie pokarmów oraz podnoszącym estetykę stołu. 

Naukę posługiwania się nożem i widelcem najlepiej zacząć zaraz po tym, jak dziecko biegle opanuje sztukę posługiwania się pojedynczym narzędziem.To kolejny etap wtajemniczenia Dobrze zacząć od tego, by nóż wyręczał palec, w nagarnianiu niesfornego jedzenia na widelec.

W jakim wieku dzieci zaczynają dążyć do samodzielności w spożywaniu posiłków?Około 12. miesiąca życia dziecko coraz lepiej zdaje sobie sprawę z tego, że ma możliwość wyboru. Nabiera pewności siebie i coraz częściej chce podejmować decyzje, gdy to tylko możliwe. W tej fazie rozwoju pozwólmy mu samodzielnie wybierać co chce zjeść. Kolejnym krokiem w nauce samodzielnego jedzenia będzie zachęcenie dziecka do korzystania z umiejętności koordynacji ciała, np. trzymania butelki, kubeczka lub kartonika z napojem, samodzielnego sięgania łyżeczką po jedzenie z talerza. Te w pełni rozwinięte umiejętności posiadają już dzieci około 18. miesiąca życia i należy im pozwalać je rozwijać. Jednak nawet kilka miesięcy wcześniej można zapoznawać dziecko z tego typu „akcesoriami", jeśli na co dzień sprawnie operuje przedmiotami – oczywiście towarzysząc dziecku przy nabywaniu nowej umiejętności.

Co należy dziecku mówić, aby nie tylko go nie zniechęcać do próbowania samodzielnego jedzenia, ale je dodatkowo motywować po niepowodzeniach?

Rozpoczynający się po 6. miesiącu życia dziecka proces stopniowego odłączania się od rodziców stawia przed nimi nowe wyzwania. Rodzice muszą zrozumieć, uszanować i pielęgnować potrzebę autonomii małego człowieka. Od tej chwili należy subtelnie nakłaniać malucha do badania rzeczywistości, podkreślając jej atrakcyjność. Jednocześnie dziecko musi czuć, że rodzice stanowią dla niego bezpieczną przystań, co jest warunkiem koniecznym śmiałego odkrywania świata. Podejmowane przez niego próby owocują z kolei wzrostem jego zaradności. Kiedy dziecko opanowuje kolejne umiejętności, np. trudną sztukę chodzenia czy załatwiania potrzeb fizjologicznych, wsparcie i życzliwość bliskich pozwalają mu zaspokoić potrzebę uznania i osiągnięć, co buduje jego poczucie własnej wartości i motywuje do dalszych starań.

Czy np. podsuwanie miseczki i sztućców oraz podawanie soczków w kartoniku do picia przez słomkę to słuszna strategia?

Jak najbardziej tak. Dzieci lubią próbować coraz to nowych rzeczy. Warto wspierać tę dziecięcą potrzebę samodzielności, która pozwala dziecku skutecznie realizować swój potencjał rozwojowy. Samodzielne dziecko będzie zainteresowane otaczającym światem, będzie odczuwać potrzebę jego eksploracji i wywierania nań wpływu. Przeszkody nie będą go deprymować, lecz dopingować do większego wysiłku. Zaradne dziecko chętnie dokonuje wyborów, a w konfrontacji z rzeczywistością przejawia inicjatywę, bo wie, że mu się uda.

Jakich umiejętności związanej z jedzeniem dzieci uczą się najszybciej (np. korzystania z łyżeczki, picia ze szklanki, jedzenia nożem i widelcem) i kiedy należy spodziewać się, że posiądą te umiejętności?Podobnie jak ma to miejsce w przypadku rozwoju zdolności manualnych, posługiwanie się przedmiotami zaczyna się od dużych i łatwych w „obsłudze", stopniowo przechodząc w umiejętność korzystania z tych o wyższym stopniu skomplikowania. Dlatego też dziecko najpierw oswaja się z butelką, następnie z miseczką, kubeczkiem, podczas gdy jedzenie przy pomocy sztućców stanowi etap dość zaawansowany. Do każdego z nich należy jednak podchodzić z humorem i dużą dozą cierpliwości, bo dziecko uczy się najpierw na zasadzie prób i błędów i należy mu pozwolić jej popełniać, aby w przyszłości było w pełni samodzielne i bardzo z siebie dumne. Rozwijanie umiejętności motorycznych powinno odbywać się poprzez zabawę, aby dziecko kojarzyło zdobywanie nowych umiejętności z aktywnościami, które sprawiają mu przyjemność."

(Konsultacja tekstu:

mgr Agnieszka Pluta
Katedra Neuropsychologii
Wydział Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego

Informacja prasowa Biuro Prasowe NUTRICIA Polska)